Współpraca nauczycieli w szkole może być niezwykle pomocna

Informacje o materiale

Autor/-ka: Danuta Sterna

Data dodania: 13.08.2020

Grupa docelowa: Nauczyciele przedmiotowi, Nauczyciele świetlicy

Artykuł

W gronach pedagogicznych naszych szkół stanowczo za mało jest rozmów o nauczaniu. Tymczasem wymiana doświadczeń, obserwacji oraz wniosków dotyczących tych samych uczniów, tego samego środowiska i tych samych warunków może być niezwykle pomocna.

Przyszły nauczyciel podczas studiów nie jest w pełni przygotowywany do pełnienia swojej roli. To dość zrozumiałe, bo jak w ciągu kilku lat i w ograniczonym kontakcie ze szkołą ma się przygotować do wszystkich czekających go wyzwań. Nauczycielem stajemy się przez całe życie. Wielu z nas pracuje nad swoim warsztatem indywidualnie, korzystając z literatury, szkoleń i własnego doświadczenia. Jest to trudna droga, więc część nauczycieli rezygnuje z rozwoju, zatrzymując się na poziomie narzekania na system i uczniów.

W szkole brakuje rozmów o nauczaniu, przez co wielu nauczycieli pracuje samotnie, a część wręcz obawia się pokazania swojego warsztatu czy dyskutowania na jego temat. Czynnikiem utrudniającym jest różny stosunek nauczycieli do swojej pracy: jedni skupiają się na szukaniu trudności na zewnątrz, drugim trudno mówić o własnych porażkach, jeszcze inni są z natury niechętni do rozmów.

Gdy wiele lat temu zaczynałam pracę w szkole i miałam trudności z pewną klasą, przyszłam do pokoju nauczycielskiego i poprosiłam o radę. Nauczyciele (skądinąd mi życzliwi) odparli: A my nie mamy z tą klasą kłopotu. To częsta reakcja na problemy innego nauczyciela, która niestety odbiera chęć rozmowy i dzielenia się problemami.

Kultura współpracy

Inną sprawą wymagającą współpracy grona pedagogicznego jest podejmowanie wyzwań i zmian w nauczaniu. Jeśli obejmują one większą część nauczycieli, przynoszą większe korzyści dla uczniów. Jednak nie wszyscy przejawiają chęć podjęcia ryzyka zmiany, szczególnie inicjowanej przez innego nauczyciela.

Dlatego wyzwania powinny być dyskutowane, a decyzje o zmianach podejmowane świadomie i wspólnie. Do tego potrzebna jest kultura współpracy. Często nie widzimy korzyści ze wspólnego działania, a przecież zmniejsza ono ryzyko porażki, gdyż jest podejmowane, realizowane i monitorowane przez kilka osób. W grupie można też liczyć na wzajemną pomoc.

Warunkiem niezbędnym efektywnego działania jest poczucie bezpieczeństwa. Jeśli w grono pedagogiczne wkrada się rywalizacja o to, kto jest lepszym nauczycielem, nie ma atmosfery do współpracy. Wiele zależy od dyrektora, który np. systemem nagradzania może taką rywalizację stymulować.

Dobrze, gdy dyrektor wspiera inicjatywę rozmów o nauczaniu, ale nie zobowiązuje nikogo do uczestnictwa w nich. Nauczyciele powinni czuć się komfortowo na takich spotkaniach. Mieć możliwość wyrażania opinii – również odmiennych – niezależnie od wykładanego przedmiotu, stażu pracy i pozycji w szkole. Duża w tym rola prowadzącego spotkanie, dlatego najlepiej, gdy jest nim cieszący się zaufaniem nauczyciel, a nie osoba z zewnątrz, przy której trudno na uzyskanie atmosfery szczerości i bezpieczeństwa.

Wsparcie i zaufanie

We wspólnych rozmowach warto rozpoznać, kogo na co stać. Tak jak w przypadku uczniów, nauczyciele też mają swoje „strefy najbliższego rozwoju” (termin wprowadzony przez Lwa Wygotskiego). Podejmowane wyzwanie musi trafiać w taką strefę każdego z członków grupy. Jeśli wyzwanie jest zbyt łatwe, nie jest uczące, a jeśli zbyt trudne – skazane na niepowodzenie. Zadanie powinno być na granicy strefy komfortu nauczycieli, wtedy jest wyzwaniem, a nie tylko działaniem.

Kolejna ważna rzecz to wzajemne wsparcie w grupie i od dyrekcji szkoły. Buduje się je na zaufaniu, dlatego ufajmy sobie nawzajem, a jako dyrektorzy – naszym nauczycielom. Pokazujmy, że społeczeństwo też może mieć do nas zaufanie.

I jeszcze jedna ważna uwaga. To, że współpracujemy oraz wspólnie podejmujemy wyzwanie, jest wyjątkowe i godne docenienia. Dlatego bez względu na efekty naszych działań świętujmy, celebrujmy samo ich podjęcie. Cieszmy się z tego, co osiągnęliśmy, z czym sobie poradziliśmy i jak sobie wzajemnie pomagamy.

***
Artykuł został opublikowany w magazynie Dyrektor Szkoły w numerze 2/2020

Podobne materiały

Publikacja

Aktywność obywatelska młodych kobiet na rzecz globalnych wyzwań,...

Zapoznaj się z raportem dotyczącym aktywności obywatelskiej młodych kobiet
Zobacz
Film lub webinarium

Słuchamy, nie oceniamy: filmy i scenariusze do pracy...

Prezentacja materiałów filmowych oraz scenariuszy do edukacji emocjonalnej dla klas 7-8SP i szkół ponadpodstawowych.
Zobacz
Film lub webinarium

Nie dźwigaj wszystkiego sama – o wadze odporności

W trakcie webinaru rozmawialiśmy o strategiach, które pomagają na co dzień radzić sobie z wyzwaniami związanymi z
Zobacz
Film lub webinarium

Trudne rozmowy z wizją celu

Dyrektorki podzieliły się doświadczeniami trudnych rozmów i swoich sposobów, jak w nich osiągnąć założone cele. Przeanalizowaliśmy je
Zobacz
Film lub webinarium

Życie dżinsów. O etycznej i nieetycznej modzie

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Film lub webinarium

Zrób to! Jakie działania podejmować, by świat był...

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Film lub webinarium

Pokaż to! Jak opowiadać o klimacie za pomocą...

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Film lub webinarium

Emocje? Daj spokój! – jak rozmawiać z nastolatkami...

Jak działa mózg nastolatka? Co robić, gdy młodzi zamykają się na rozmowę?
Zobacz
Film lub webinarium

Jak rozmawiać z młodzieżą o klimacie?

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Scenariusz lub ćwiczenie

Dbajmy o naszą planetę: przewodnik ECOALITY dla młodzieży

Przewodnik pomaga zrozumieć związki między klimatem, równością i sprawiedliwością – i zachęca do działania.
Zobacz
Film lub webinarium

Sztuka (w) edukacji. Jak korzystać ze sztuki w...

Obejrzyj webinarium „Sztuka (w) edukacji. Jak korzystać ze sztuki w szkole?”. Webinarium prowadzi Marta Przybył z Muzeum
Zobacz
Publikacja

Dobre praktyki w projektach młodzieżowych na rzecz zmiany

Czujesz potrzebę działania na rzecz zmiany dominujących narracji na temat globalnych wyzwań? Ta publikacja jest dla Ciebie!
Zobacz
Biblioteka materiałów

Chcesz usystematyzować swoją wiedzę z tego obszaru?

Przejdź do sekcji TEMATY