Artykuł
Uczenie się w działaniu to wynik pewnej obserwacji autora tej koncepcji, profesora Reginalda Revansa, który zauważył, że podczas szkoleń grup menadżerskich ich uczestnicy zwykle są ospali, słuchając bez entuzjazmu, ale też nie przeszkadzając prowadzącemu. Za to w czasie każdej przerwy zbierają się na korytarzu w mniejsze grupy i namiętnie dyskutują na temat nurtujących ich aktualnie zawodowych problemów.
Okazało się, że konieczne jest specyficzne podejście do natury uczenia się, którego istotą jest to, by proponowane działania wynikały z rzeczywistych problemów zawodowych i łączyły w sobie wiedzę i umiejętności zdobyte z różnych źródeł oraz tworzenie przestrzeni do spotkania zespołu uczenia się.
Założenia action learning wynikają z przekonania, że:
- każdy dorosły człowiek ma coś do powiedzenia w dziedzinie, którą się zajmuje;
- wielu ludzi ma dużo do zaoferowania innym, wielu też szuka okazji by skorzystać z wiedzy i doświadczeń innych osób;
- żeby się uczyć i rozwiązywać problemy nie zawsze potrzebujemy ekspertów.
Action learning wspiera procesy współpracy oraz proces dzielenie się wiedzą. Uczestnicy, opierając się na własnych realnych problemach znajdują rozwiązania, budując w ten sposób poczucie wartości we własne siły i zasoby. Proces ten jest demokratyczny, angażuje wszystkich uczestników na równych prawach. Metoda nadaje się szczególnie:
- dla zespołów, których członkowie znaleźli się w nowej sytuacji, nowej roli, nowej pracy;
- dla ludzi i organizacji znajdujących w sytuacji zmiany;
- dla ludzie, którzy ukończyli szkolenie, jako sposób na utrwalenie lub wdrożenie wiedzy;
- w rozwiązywaniu bieżących problemów pojawiających się w pracy.
Podstawą pracy tą metodą jest dobrowolny stały zespół (5-6 osób), regularnie spotykający przez dłuższy okres czasu (minimum 6 spotkań). Ważne jest, by członkowie zespołu mieli różne doświadczenia, oraz by wszyscy zaakceptowali reguły działania zespołu. Zespół nie stanowi grupy wsparcia emocjonalnego jest grupą nastawioną na uczenie się. Każdy z członków grupy pracuje nad własnym wyzwaniem, problemem, możliwością. Podstawową formą pracy zespołu jest zadawanie pytań.
Członkowie zespołu występują w trzech rolach: facylitatora (doradca); właściciela „czasu antenowego” (prezentera) i uczestnika. W zespole zawsze jedna osoba (stale lub przemiennie) pełni funkcję facylitatora. Jego zadaniem jest dopilnowanie, by podczas spotkania zespołu filozofia uczenia się w działaniu była prawidłowo rozumiana, a także by przestrzegany był podział czasu antenowego (20 minut dla każdego uczestnika).
Przy facylitacji niezbędna jest: wiedza na temat dynamiki procesu grupowego, gotowość do słuchania i dialogu, umiejętność budowania zaangażowanie każdej osoby w grupie i wydobywania z niej potencjału, ukierunkowywanie uczestników na założony wcześniej cel, możliwość spojrzenia na daną kwestię z różnej perspektywy.
Bibliografia:
Weinstein-Fitzgerald K. (1999), Action learning, Warszawa
Materiał opracowano w ramach programu “Szkoła ucząca się”.
Autorka: Laura Piotrowska