W jakie decyzje angażować uczniów

Informacje o materiale

Data dodania: 10.09.2021

Grupa docelowa: Nauczyciele przedmiotowi, Uczniowie, Wychowawcy

Artykuł

Analiza zapisów prawa dotyczącego samorządów uczniowskich wskazuje, jakie decyzje samodzielnie podejmują uczniowie i w których obszarach muszą być zaangażowani w inny sposób. Warto jednak pamiętać, że ustawa reguluje pewien minimalny standard. Prawo oświatowe (na szczęście) nie określa trybu podejmowania większość decyzji, które mają dla uczniów istotne znaczenie (np. w sprawie zagospodarowania pustego pomieszczenia w szkole). To od zgody dyrekcji i rady pedagogicznej oraz od ich otwartości zależy włączenie uczniów w proces decyzyjny.

Warto też pamiętać, że zaangażowanie w podejmowanie decyzji nie musi oznaczać, że to uczniowie sami je podejmują. W kolejnym podrozdziale prezentujemy kilka pośrednich rozwiązań. Więcej osób zaangażowanych w podejmowanie decyzji to:

  • więcej osób zaangażowanych w życie szkoły,
  • więcej pomysłów na rozwiązania,
  • więcej osób, które utożsamiają się z podjęta decyzją,
  • większe poczucie odpowiedzialności za przyjęte rozwiązanie.

    W podejmowanie jakich decyzji uczniowie chcą się angażować?

Odpowiedź na to pytanie zależy od poszczególnych uczniów, nie da się więc stworzyć pełnego katalogu takich zagadnień. Doświadczenie pozwala jednak założyć, że uczniowie chcą mieć wpływ na decyzje, które w sposób bezpośredni dotyczą ich sytuacji, niezależnie od tego, czy związane są z dydaktyką, organizacją pracy szkoły, czy jej życiem, kulturalnym.

Poniżej zamieszczamy listę potencjalnych zagadnień, stworzonych z udziałem uczniów i nauczycieli:

  • tworzenie struktury samorządu uczniowskiego
  • wybór rzecznika praw uczniów
  • wybór opiekuna samorządu
  • przeznaczenie środków z funduszy rady rodziców
  • lista tematów projektów uczniowskich (w gimnazjum)
  • sposób zagospodarowania placu przed szkołą
  • wybór patrona szkoły
  • formy wykorzystania tzw. „godzin karcianych”
  • dobór języków obcych
  • organizacja zajęć pozalekcyjnych
  • wprowadzenie mundurków
  • wewnątrzszkolny system oceniania
  • program wychowawczy
  • prace remontowe w szkole
  • działania projektowe SU
  • przyznawanie stypendiów
  • krój mundurków
  • wspólne wyjścia do kina/teatru
  • plan zakupów książek do szkolnej biblioteki

W niektórych z powyższych przypadków prawo oświatowe przyznaje możliwość podejmowania decyzji tylko jednemu organowi (radzie pedagogicznej, dyrektorowi, czasem samorządowi uczniowskiemu), nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by przed rozstrzygnięciem propozycje zostały skonsultowane i przedyskutowane z innymi.


Zadanie praktyczne – O czym decydować: Zachęć samorząd uczniowski do sprawdzenia, o czym chcieliby decydować uczniowie szkoły. W tym celu uczniowie mogą stworzyć ścienne forum na szkolnym korytarzu. Takie forum, to nic innego jak kilka arkuszy papieru sklejonych w jedną tablicę i powieszonych na ścianie. Na kartonie napiszcie dużymi literami pytanie: „O jakiej sprawie szkoły chciałbym zdecydować?” i przez tydzień czekajcie na pojawiające się na niej odpowiedzi. Po tygodniu przedstawiciele samorządu powinni zebrać i omówić wyniki tego eksperymentu. Na kartonie z pewnością pojawią się pomysły irracjonalne lub nierealne, ale wśród nich będzie wiele rzeczy, o których wąska grupa władz samorządu nie pomyślałaby w czasie swojej dyskusji. Zadaniem przedstawicieli samorządu jest opracowanie wniosków z forum, zaprezentowanie ich uczniom (na stronie internetowej, przez radiowęzeł, na łamach gazetki szkolnej) oraz nauczycielom i dyrektorowi. Spotkanie z dorosłymi, do którego podstawą będzie materiał ze ściennego forum, może być początkiem ciekawych negocjacji. Forum ścienne może być sposobem zbierania opinii uczniów także o wielu innych sprawach dotyczących samorządu uczniowskiego i życia szkoły!

Podobne materiały

Publikacja

Młodzi w Akcji 2025/26. Krótki i praktyczny przewodnik...

Minipublikacja dla uczestników edycji Młodzi w Akcji 2025/26. Zawiera harmonogram, opis zadań w programie, materiały oraz propozycje
Zobacz
Scenariusz lub ćwiczenie

Scenariusz o diagnozie lokalnej do wykorzystania na lekcji...

Scenariusz lekcji o diagnozie lokalnej do wykorzystania na lekcji edukacji obywatelskiej.
Zobacz
Materiał graficzny

Plakat do powieszenia w szkole z działaniami obywatelskimi

Plakat przedstawiający działania obywatelskie z przedmiotu Edukacja Obywatelska.
Zobacz
Film lub webinarium

Film dla zespołów uczniowskich o metodzie projektu ,,Wasz...

Film dla uczniów i uczennic o metodzie projektu.
Zobacz
Film lub webinarium

Prawo wewnątrzszkolne – między wolnością a świętym spokojem....

Statut i regulaminy – to w Twojej szkole narzędzie współpracy, czy raczej źródło konfliktów? Zobacz nagranie webinarium
Zobacz
Publikacja

Szkoła pełna nadziei

Ta publikacja pomoże w prowadzeniu zajęć, gdzie uczniowie mogą krytycznie myśleć o świecie i budować realne alternatywy.
Zobacz
Film lub webinarium

Lekcja, która oddycha. Jak zrobić miejsce dla ucznia...

Troska o ucznia jest ważna. Ale gdy przeradza się w wyręczanie – odbiera mu sprawczość i motywację.
Zobacz
Scenariusz lub ćwiczenie

Samorządzimy – współpracujemy i współdecydujemy o naszej klasie/szkole

Zobacz
Artykuł

Jak przygotować wystąpienie publiczne?

Materiał przygotowany z myślą o kandydatach i kandydatkach do reprezentacji Samorządu Uczniowskiego przedstawia wytyczne na co zwrócić
Zobacz
Materiał graficzny

Plakat wyborczy

Plakat zachęca do udziału w wyborach reprezentacji samorządu uczniowskiego i oraz pełni funkcję informacyjną - zawiera miejsce
Zobacz
Artykuł

Jak przygotować szkolną debatę?

Artykuł wyjaśnia jakie są cele i rodzaje debat oraz podpowiada w jaki sposób je zorganizować.  
Zobacz
Scenariusz lub ćwiczenie

Karty działań obywatelskich

Karty działań obywatelskich do prowadzenia lekcji edukacji obywatelskiej.
Zobacz
Biblioteka materiałów

Chcesz usystematyzować swoją wiedzę z tego obszaru?

Przejdź do sekcji TEMATY