Propozycje pomocy okejowych do zrobienia samemu

Informacje o materiale

Data dodania: 26.01.2022

Grupa docelowa: Dyrektorzy, Nauczyciele przedmiotowi, Wychowawcy

Artykuł

Tym razem pomoce, które możesz wykonać sama lub sam, przedstawiam materiały do wydrukowania i wykorzystania. Tak, jak przy pomocach z Wydawnictwa Centrum Edukacji Obywatelskiej najważniejsze jest pytanie: Po co ja je używam, co chce osiągnąć dzięki nim?

Bez odpowiedzi na te pytania wszelkie pomoce schodzą do rangi gadżetów i nie mają wpływu na nauczanie i uczenia się uczniów.

Na dole strony znajdują się materiały do pobrania.

Zakładka

Zacznijmy od zakładki, którą nauczyciel może używać jako zakładkę do książki lub do powieszenia na ścianie, aby przypominała o strategiach oceniania kształtującego, o refleksji uczniowskiej i o użytecznych zdaniach podsumowujących.

Można rzucać kostką i w ten sposób wybierać dla uczniów zdanie podsumowujące. To zapewnia, że stale nie używamy takich samych zdań do dokończenia.

Zakładka ze strategiami oceniania kształtującego oraz propozycjami pytań do wyjściówki.

Dlaczego zakładka?

Po pierwsze strategie oceniania kształtującego, mogą być znane i widoczne dla nauczyciela i uczniów, co daje nadzieję, że zostaną powoli wprowadzone do nauczania. Przyjęło się myśleć, że strategie są dla nauczyciela, ale tak samo istotne jest, aby uczniowie je znali i przez to rozumieli poczynania nauczyciela.

Strategie dla ucznia mogą wyglądać tak:

  1. Znam cele i kryteria sukcesu (do lekcji, zadania edukacyjnego i sprawdzianu)
  2. W klasie organizowane są dyskusje, możemy zadawać pytania i przekazywać nauczycielowi informację, jak chcielibyśmy być nauczani.
  • Otrzymuję do swojej pracy informację zwrotną, która pomaga mi dokonywać postępy.
  1. Pracujemy w parach i grupach i korzystamy wzajemnie ze swojej wiedzy i umiejętności.
  2. Jestem na drodze, aby być autorem procesu mojego uczenia się.

Po drugie, zdania podsumowujące są łatwą techniką animowania refleksji uczniowskiej, która jest niezbędna w procesie uczenia się. Warto mieć podpowiedzi takich zdań.

Kalendarz – Czego się nauczyłam/em?

Niezwykle ważna w procesie uczenia się jest refleksja uczniowska. W kalendarzu proponujemy refleksję podsumowującą. Pod koniec miesiąca razem z uczniami można zastanowić się, czego się przez miesiąc nauczyliśmy. Najlepiej, jeśli zbiegnie się to z końcem jakiegoś tematu. Uczniowie mogą wpisać w kalendarz, to czego się nauczyli, daje to im świadomość, że się nauczyli, nadaje sens uczeniu się i stanowi powtórkę. Jest to blisko idei profesora Johna Hattiego, który propaguje – „widoczne uczenie się”. Początkiem wprowadzania tej idei do nauczania jest uświadomienie uczniom, że się uczą, że ich czas spędzony w szkole ma sens.

Można powiesić kalendarz na ścianie i pod koniec tematu wpisywać w niego – to czego się nauczyliśmy. Można użyć przedstawionego poniżej schematu z obrazkami, ale można też polecić uczniom zrobienie mapy myślowej na dużym papierze lub samemu wykonać rysunki związane z tematem.

Kilka pomysłów, jak można kalendarz wykorzystać:

  1. Wieszamy kartkę z kalendarza na ścianie i na koniec miesiąca (bądź po skończeniu jakiegoś działu) razem z uczniami robimy powtórzenie pt. Czego się nauczyliśmy? Dzięki takiemu podsumowaniu uczniowie uświadamiają sobie, czego się nauczyli i lepiej mogą przygotować się do sprawdzianu.
  2. Wieszamy kartkę z kalendarza na ścianie i przed sprawdzianem razem z uczniami wpisujemy kryteria sukcesu (nacobezu) do sprawdzianu. Dzięki temu uczniowie wiedzą, jak powinni się przygotować do sprawdzianu i jakie są wobec nich oczekiwania.
  3. Wieszamy kartkę z kalendarza na ścianie i na niej zapisujemy terminy sprawdzianów lub treść prac domowych. Dzięki tym zapisom, uczniowie wiedzą kiedy są terminy sprawdzianów i jaka jest treść i termin wykonania pracy domowej.
  4. Wieszamy kartkę z kalendarza na ścianie i razem z uczniami przedyskutowujemy, co oznaczają hasła napisane na obrazkach. Daje to szansę na uwspólnianie myślenia o OK zeszycie i buduje partnerstwo pomiędzy nauczycielem i uczniami.
  5. Wieszamy kartkę z kalendarza na ścianie i w oznaczonym terminie prosimy uczniów o zapisanie (anonimowo), jak chcieliby, aby nauczyciel ich uczył – RADY DLA NAUCZYCIELA. Dzięki temu nauczyciel może dowiedzieć się, co warto zmienić w jego nauczaniu i jak uczniowie najlepiej się uczą.

Na pewno sami znajdziecie jeszcze inne sposoby wykorzystania tego materiału. Poszczególne kartki trzeba drukować w odpowiednim czasie/miesiącu, najlepiej na sztywniejszym papierze i w kolorze.

Poniżej jedna z kartek kalendarza.

Grafika OK zeszyt pomaga nam się uczyć z napisem "Styczeń- czego się nauczyliśmy?"

Pojęcie

Pomoc służy do wprowadzanie w nauczaniu nowego pojęcia.

W miejscu pojęcie uczeń wpisuje nazwę pojęcia, w lewej części podaje przykłady na to pojęcie, a w prawej – kontrprzykłady, czyli coś, co nie spełnia warunków na to pojęcie (niekoniecznie przeciwieństwo).

Po podaniu i skonsultowaniu przykładów i kontrprzykładów w klasie z innymi uczniami, każdy uczeń pisze własną definicję określającą dane pojęcie.

Schemat z zapisaniem danego pojęcia i wyjaśnieniem sobie swojej definicji oraz zapisanie przykładów i kontrprzykładów.

Np. 1

Pojęcie: liczby pierwsze
Przykłady: 3, 17, 19 23, 57
Kontrprzykłady: 2, 10, 72, 55

  1. 2

Pojęcie: Samożywność
Przykłady: fotosynteza, rośliny, chemosynteza, sinice, jemioła, rosiczka
Kontrprzykłady: grzyby, samodzielne przygotowanie posiłków, wirusy, łuskiewnik różowy

  1. 3

Pojęcie: Oparzenia chemiczne
Przykłady: kwasy, zasady, kret, domestos, akumulator, neutralizacja wodą
Kontrprzykłady: neutralizacja kwasu zasadą, neutralizacja zasady kwasem, wrzątek, promieniowanie UV

Pomoc ta pozwala uczniom na samodzielne zdefiniowanie nowego pojęcia. Dzięki temu uczeń lepiej je zapamiętuje i rozumie.

Mamo i Tato

Pomoc przeznaczona dla rodziców dzieci młodszych. Jeśli ją omówimy z rodzicami i przekażemy im kartkę z wydrukiem, to zwiększamy szanse na lepszą komunikację uczniów z ich rodzicami.Grafika z tekstem: "Mamo, Tato, nie pytajcie mnie: jak było dziś w szkole?" z podanymi przykładami, jakie pytania zadawać dziecku.

Karty dymkowe

W kursie OK zeszyt zaproponowaliśmy nauczycielom stosowanie wklejek. Każda z nich ma jakiś cel związany z jej wypełnieniem. Samych nas zadziwiło, że karty z rysunkami cieszą się takim powodzeniem u uczniów, znacznie większym niż polecenie napisania czegoś na kartce bez rysunku. Możecie potraktować karty dymkowe, jako inspirację do stworzenia własnych.
Karty można pobrać i wydrukować pod linkami zamieszczonymi pod opisami.

  1. Karty „Początek, Koniec i Potrzeby”

To rysunki postaci z dymkami do uzupełnienia, uczniowie mają za zadanie dokończyć zdania, np.: „Wiem …”; „Chce się dowiedzieć …”; „Aby się tego nauczyć, potrzebuję …”;, „Myślę, że …” ; „Chcę zapytać …”; „Chcielibyśmy, aby podczas lekcji…”
Chodzi o to, aby zapytać uczniów o:

  • ich potrzeby – „Chcielibyśmy, aby podczas lekcji…”, „Chcę się dowiedzieć …”; „Aby się tego nauczyć, potrzebuję …”;,
  • to co już wiedzą na dany temat – „Wiem …”; „Myślę, że …”.

Na pewno coś już słyszeli albo tematyka jest o podobna do czegoś, co już znają, co się im kojarzy.

  • o podsumowanie – „Chcę zapytać ..”; „Myślę, że …”

Podsumowanie ma skłonić uczniów do refleksji i samooceny oraz do określenia przyszłych potrzeb.

2. Karta „Kategorie”

Niezwykle efektywnym sposobem na uczenie się jest – kategoryzowanie. Może ono być stosowane zarówno na początku lekcji, gdy uczniowie dopiero poznają pojęcia, jak i w środku lekcji i na jej lekcji, gdy podsumowują temat. Kategoryzowanie można stosować dwojako:

  • Nauczyciel sporządza listę zagadnień związanych z tematem oraz listę kategorii i
    prosi uczniów o umieszczenie zagadnień w odpowiednich kategoriach.
  • Nauczyciel sporządza listę zagadnień związanych z tematem i prosi uczniów o wymyślenie kategorii, a następnie umieszczenie zagadnień w odpowiednich kategoriach.
    Druga droga jest szczególnie przydatna przy podsumowaniu, gdyż angażuje uczniów w wymyślenie kategorii związanych z tematem.

3. Karta „Kieszeń, kosz i walizka”

Sposób na podsumowanie lekcji. Wiemy, jak ważne jest podsumowanie lekcji i refleksja ucznia – co było dla niego ważne. Na karcie znajdują się 3 obiekty:
•    kieszeń – przyda mi się już teraz,
•    walizka – myślę, że przyda mi się po pewnym czasie,
•    kosz – myślę, że mi się nie przyda.
Uczniowie według swojego uznania wpisują zagadnienia w odpowiedni obiekt. Nauczyciel może zebrać karty od uczniów i przeanalizować ich opinie, aby dostosować nauczanie do ich potrzeb.

4. Karta „Podobieństwa i różnice”

Dobrym sposobem na nauczanie i uczenie się jest szukanie podobieństw i różnic pomiędzy pojęciami. Takie polecenie może być zastosowane na początku lekcji, gdy poszukujemy skojarzeń z nowym materiałem, ale też przy powtórzeniu, aby uświadomić czym się pojęcia różnią lub w czym są podobne. Ważne jest, aby to sami uczniowie wpisywali podobieństwa i różnice.

Pobierz materiał

Karta - Kieszeń

format: pdf

wielkość: 664,24 KB

Pobierz

Karty - Podobieństwa i różnice

format: pdf

wielkość: 664,24 KB

Pobierz

Karty - Początek, koniec, potrzeby

format: pdf

wielkość: 664,24 KB

Pobierz

Karty - Kategorie

format: pdf

wielkość: 664,24 KB

Pobierz

Kalendarz - Czego się nauczyliśmy?

format: docx

wielkość: 664,24 KB

Pobierz

Podobne materiały

Film lub webinarium

Moc motywacji. Naładuj samorząd uczniowski nową energią!

Zobacz
Film lub webinarium

Doświadczenie i młodość, czyli o dialogu międzypokoleniowym w...

Na szkolnych korytarzach spotykają się doświadczeni nauczyciele oraz tacy, którzy dopiero weszli do zawodu.
Zobacz
Publikacja

Zarządzanie konfliktem w szkole – ujęcie całościowe

Zobacz
Film lub webinarium

Od dostępności do zaangażowania – czyli po co...

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Jak mówić do klasy, w której są...

Mówienie do klasy, w której są osoby z doświadczeniem migracji, wymaga wrażliwości i zrozumienia sytuacji uczennic i
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Współpraca nauczycieli w szkole jako kluczowy element...

Jednym z elementów zmiany w szkole, który obserwujemy w ostatnich latach, jest rosnące docenianie efektu współpracy nauczycieli
Zobacz
Dobra praktyka

Dobre praktyki w zakresie zaspokajania potrzeb uczniów –...

Materiał opisuje dobre praktyki w zakresie integracji edukacyjnej na poziomie działań podejmowanych przez nauczycieli i nauczycielki.
Zobacz
Dobra praktyka

Dobre praktyki z zakresu integracji edukacyjnej – dla...

Materiał opisuje dobre praktyki w zakresie integracji edukacyjnej na poziomie działań podejmowanych przez dyrektorów i dyrektorki.
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Konflikty w szkole. Jak nauczyciele i rodzice...

Materiał jest próbą odpowiedzi na potrzebę szukania porozumienia między nauczycielami/kami a rodzicami i opiekunami uczniów i uczennic.
Zobacz
Materiał graficzny

INFOGRAFIKA. Konflikty w szkole. Jak nauczyciele i rodzice...

Każda różnica zdań jest dobra, jeśli odpowiednio ją przepracujemy i zastanowimy się, co konstruktywnego może nieść ze
Zobacz
Film lub webinarium

Partycypacja uczniowska w edukacji kulturowej

Działania partycypacyjne są kluczowym elementem pracy ze sztuką. W ramach programu „Szkoła twórczych praktyk” eksperci edukacji kulturowej
Zobacz
Film lub webinarium

Działajmy wspólnie. Partnerstwa w projektach uczniowskich

Projekty partnerskie, działania partycypacyjne, diagnoza potrzeb i potencjałów – brzmi poważnie, prawda? A jednak wszystkie te elementy
Zobacz
Biblioteka materiałów

Chcesz usystematyzować swoją wiedzę z tego obszaru?

Przejdź do sekcji TEMATY