Ocenianie kształtujące w programie Szkoła ucząca się

Informacje o materiale

Autor/-ka: Janina Stojak

Data dodania: 08.10.2021

Grupa docelowa: Nauczyciele przedmiotowi, Dyrektorzy

Artykuł

Ocenianie kształtujące w działalności Centrum Edukacji Obywatelskiej i w sztandarowym jego programie Szkoła Ucząca Się ma już 20 lat. W ciągu tych dwóch dekad nasze myślenie
o ocenianiu kształtującym ewoluowało, zmieniało się pojmowanie roli i funkcji oceniania kształtującego w kontekście programu. Przeobrażenia te wynikały z rozwoju naszej organizacji, z doświadczeń będących udziałem naszym i szkół z którymi współpracowaliśmy oraz z uważnych analiz polskich i światowych badań z dziedziny interwencji w edukacji.

Edukacyjna ciekawostka

Na początku ocenianie kształtujące pojawiło się jako światowy kierunek w rozwoju szkół, pewna  ciekawostka „z importu”. Przystosowanie myślenia o ocenianiu kształtującym do polskiej rzeczywistości i warunków spowodowało, że ocenianie kształtujące zaczęliśmy traktować w kategoriach metod pracy nauczycieli i nauczycielek. Rozumiane było jako zasób elementów wprowadzanych do pracy nauczycielskiej, dotyczących przede wszystkim odmiennego niż dotychczasowy, sposobu oceniania postępów uczniów i uczennic. Miało na celu pomaganie uczniom w uczeniu się i było ofertą głównie dla pojedynczych nauczycieli.

Filozofia oceniania pomagająca się uczyć

Dalsza ewolucja wynikająca z dojrzewania w myśleniu
o procesach nauczania i uczenia się oraz z doświadczeń szkół przyczyniła się do przekształcenia oceniania kształtującego w rodzaj filozofii oceniania pomagającego się uczyć, opartego na budowaniu relacji pomiędzy aktorami procesów szkolnych. Ta propozycja kierowana była dla całych rad pedagogicznych.

Całościowa koncepcja szkoły

Kolejne zmiany w pojmowaniu roli oceniania kształtującego doprowadziły do takiego efektu, jaki mamy w chwili obecnej, czyli postrzeganiu oceniania kształtującego jako całościowej koncepcji pracy szkoły, przenikającej całokształt szkolnych procesów. Jest rozumiane jako kultura pracy szkoły,  sposób kształtowania (planowania i realizowania) działań i pomysł na pracę nauczycieli i nauczycielek (będący obszarem szczególnej uwagi dyrektora szkoły).

Nazwa ocenianie kształtujące (z ang. formative assesment) kojarzona powszechnie ze sposobem oceniania, z oceną opisową, z brakiem ocen, oceną formatywną, czy czasami (słusznie) z informacją zwrotną obiecuje głównie rozważania
i działania dotyczące oceniania, właśnie.

Ocenianie kształtujące jako filozofia edukacyjna

W kontekście programu Szkoła Ucząca Się OK daje dużo więcej niż obiecuje nazwa, jest bowiem czymś znacząco szerszym i ambitniejszym niż tylko sposób oceniania.

Ocenianie kształtujące jest istotą programu Szkoła Ucząca Się, fundamentem, na którym budowane jest know-how całego programu.

Jednak w odróżnieniu od literalnego pojmowania „know-how” ocenianie kształtujące nie jest traktowane jako wiedza poufna. Przeciwnie, dzielenie się doświadczeniami, dobrymi praktykami i upowszechnianie takiej koncepcji pracy w szkole traktowane jest jako misja programu.

OK jest koncepcją prowadzenia i ciągłego doskonalenia procesów uczenia się i nauczania w szkole zmierzającą do tego, by ich wynikiem były wartościowe, szkolne doświadczenia uczniów i uczennic.

Filary oceniania kształtującego

Koncepcja OK opiera się na kilku filarach:

  1. Relacje pomiędzy aktorami procesów uczenia się i nauczania (nauczyciele i nauczycieli, uczennice i uczniowie, rodzice) oparte na wzajemnym szacunku, uczciwości i zaufaniu.
  2. Dialog pomiędzy partnerami (uczniami/uczennicami i nauczycielami/nauczycielkami
    w procesie uczenia i nauczania oparty na jasnych zasadach współdziałania i przejrzystej komunikacji.
  3. Akceptacja różnorodności i traktowanie jej w edukacji jako wartości.
  4. Uczenie się wzajemne od siebie dzięki rozwijaniu współpracy i eliminowaniu rywalizacji, wyścigu i konkurowania.

 

Podobne materiały

Artykuł

Gra „Klimatyczne Wyzwania” – artykuł

W naszej europejskiej inicjatywie edukacyjnej związanej z grą „Klimatyczne Wyzwania” wzięło udział już ponad tysiąc nauczycieli
Zobacz
Film lub webinarium

Jak prowadzić interwencję kryzysową w szkole?

Zobacz
Film lub webinarium

Moc motywacji. Naładuj samorząd uczniowski nową energią!

Zobacz
Film lub webinarium

Doświadczenie i młodość, czyli o dialogu międzypokoleniowym w...

Na szkolnych korytarzach spotykają się doświadczeni nauczyciele oraz tacy, którzy dopiero weszli do zawodu.
Zobacz
Publikacja

Zarządzanie konfliktem w szkole – ujęcie całościowe

Zobacz
Film lub webinarium

Od dostępności do zaangażowania – czyli po co...

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Jak mówić do klasy, w której są...

Mówienie do klasy, w której są osoby z doświadczeniem migracji, wymaga wrażliwości i zrozumienia sytuacji uczennic i
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Współpraca nauczycieli w szkole jako kluczowy element...

Jednym z elementów zmiany w szkole, który obserwujemy w ostatnich latach, jest rosnące docenianie efektu współpracy nauczycieli
Zobacz
Dobra praktyka

Dobre praktyki w zakresie zaspokajania potrzeb uczniów –...

Materiał opisuje dobre praktyki w zakresie integracji edukacyjnej na poziomie działań podejmowanych przez nauczycieli i nauczycielki.
Zobacz
Dobra praktyka

Dobre praktyki z zakresu integracji edukacyjnej – dla...

Materiał opisuje dobre praktyki w zakresie integracji edukacyjnej na poziomie działań podejmowanych przez dyrektorów i dyrektorki.
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Konflikty w szkole. Jak nauczyciele i rodzice...

Materiał jest próbą odpowiedzi na potrzebę szukania porozumienia między nauczycielami/kami a rodzicami i opiekunami uczniów i uczennic.
Zobacz
Materiał graficzny

INFOGRAFIKA. Konflikty w szkole. Jak nauczyciele i rodzice...

Każda różnica zdań jest dobra, jeśli odpowiednio ją przepracujemy i zastanowimy się, co konstruktywnego może nieść ze
Zobacz
Biblioteka materiałów

Chcesz usystematyzować swoją wiedzę z tego obszaru?

Przejdź do sekcji TEMATY