08/11/2022
Odbywająca się w listopadzie 2022 roku konferencja klimatyczna COP 27, będzie wyjątkowo trudnym dla nas wszystkich rozdziałem globalnych klimatycznych negocjacji. O tym czego się spodziewać i dlaczego szczyt w tym roku będzie inny niż poprzednie, przeczytacie w tym artykule.
Czym jest COP?
W niedzielę 7 listopada rozpoczął się kolejny, 27. Szczyt Klimatyczny COP, czyli Konferencja Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (ang. Conference of the Parties of the UNFCCC). W tym roku wydarzenie organizowane jest w Egipcie, w mieście Sharm El Sheikh na półwyspie Synaj.
Od 1992 roku tzw. COPy są coroczną przestrzenią negocjacji pomiędzy przedstawicielami 197 państw na temat polityki klimatycznej. Do tej pory były organizowane między innymi w Rio de Janeiro, Paryżu czy Katowicach. Wynik poprzedniego COPu – zobowiązanie państw rozwiniętych, że podwoją finansowanie działań adaptacyjnych i prezydencja Egiptu, państwa afrykańskiego mogą oznaczać, że adaptacja i finanse będą najważniejszymi tematami w tym roku 1.
Trudna rocznica
COP 27 wyróżni się od poprzednich nie tylko tematem. Bazując na wiedzy naukowej polityka klimatyczna od lat skupiała swoje wysiłki na ograniczeniu globalnego ocieplenia do 1,5 ℃. Taki scenariusz dawał nadzieję (50% szans) na uniknięcie katastrofalnych skutków kryzysu klimatycznego. Jednak, na kilka dni przed konferencją w Egipcie naukowcy z jednej z agend ONZ ogłosili w niepokojącym raporcie Emissions Gap Report 2022 2, że nie istnieje żadna wiarygodna ścieżka uniknięcia przekroczenia 1,5 stopnia.
Tym bardziej razi fakt, że mija w tym roku już 30. rocznica pierwszego COPu. Nie dziwi, więc że w komentarzach na temat konferencji coraz rzadziej słychać entuzjazm czy nadzieję 3 4 .
Egipska prezydentura
Dużo kontrowersji wzbudził wybór na Prezydencję COP-u Egiptu. Według niektórych szacunków obecny rząd prezydenta El-Sisiego przetrzymuje nawet 65 tys. więźniów politycznych. Jednym z nich jest działacz demokratyczny Alaa Abd El-Fattah, który od maja tego roku prowadzi strajk głodowy, a w trakcie Szczytu Klimatycznego poprzysiągł nie pić również wody 5.
Również dostęp do tegorocznego wydarzenia został znacząco ograniczony a protesty umożliwione jedynie w znacznie oddalonej od centrum konferencyjnego protest zone 6. Na kilka dni przed konferencją do aresztu trafił indyjski aktywista klimatyczny, który przeszedł przez ulicę Kairu z transparentem March for Our Planet 7. Czyj głos zostanie więc usłyszany w Sharm El Sheikh?
Globalna debata
Na pewno nie Grety Thunberg, ikony młodzieżowego aktywizmu klimatycznego. Szwedzka aktywistka zadeklarowała, że nie pojawi się na w tym roku w Egipcie. W trakcie wydarzenia London Literature Festival nazwała COP okazją “dla ludzi u władzy do [użycia] greenwashingu, kłamstw i oszustw”. Wskazuje również, że wobec utrudnionego dostępu do wydarzenia dla społeczeństwa obywatelskiego, przestrzeń powinna być pozostawiona dla osób, które naprawdę tego potrzebują 8.
Chodzi przede wszystkim o działaczy z globalnego Południa czy przedstawicieli ludów rdzennych Ameryki, dla których COP to jedna z niewielu okazji by zabrać głos w kluczowej dla nich sprawie. Choć szczyty klimatyczne historycznie nie były sprawcze, są mimo wszystko przestrzenią globalnej debaty i właśnie na wypowiedzi spoza Zachodu warto nadstawić ucho w nadchodzących dniach.
Klimat w szkole
Z okazji Szczytu, o którym donoszą media możecie porozmawiać z młodzieżą o klimacie. Zachęcamy do korzystania z Przewodnika dla młodzieży, który zawiera pomysły na kampanie i debaty na rzecz klimatu oraz ze scenariuszy zajęć, szczególnie scenariusza Droga do globalnego porozumienia na rzecz ochrony klimatu. Możecie wykorzystać też Grę z klimatem, która pokazuje, w jaki sposób państwa muszą negocjować w sprawie klimatu. Śledzenie COP-u może być też Waszym wspólnym, pierwszym działaniem na rzecz klimatu. Przyświecać nam mogą słowa Davida Attenborough z początku zeszłorocznego Szczytu:
Jeśli działając osobno jesteśmy wystarczająco silni, by zdestabilizować naszą planetę, to z pewnością działając razem jesteśmy wystarczająco silni, by ją uratować.
David Attenborough, COP26, 01.11.2021
