Artykuł
Wiosna i odbywająca się w jej trakcie Wielkanoc to wspaniały moment na refleksję na temat środowiska naturalnego i naszego wpływu na nie. W artykule znajdują się propozycje materiałów merytorycznych i scenariuszy na lekcje, podczas których można poruszyć temat zmiany klimatu, wpływu konsumpcji na środowisko naturalne, jak również temu, co daje nam las. Przedstawione materiały przeznaczone są zarówno dla nauczycieli i nauczycielek, jak i dla młodzieży chcących podjąć działania na rzecz upowszechniania wiedzy na temat zrównoważonego rozwoju i ochrony klimatu.
Klimat
Zmiana klimatu jest palącym problemem, który pozostaje wyzwaniem dla nas wszystkich na poziomie indywidualnym, lokalnym, krajowym i światowym. Młodzież na calym świecie przejmuje inicjatywę organizując Młodzieżowy Strajk dla Klimatu i pokazując, jak wiele zależy od edukacji i sprawczości młodych ludzi. Działania podjęte w czasie strajków w Polsce można zobaczyć na stronie: strajkdlaklimatu.pl. i my zachęcamy młodzież do podjęcia działań w szkole. Pomocny w tym będzie Przewodnik po kampaniach i debatach, który poprzez metodę projektu mlodzieżowego prowadzi uczniów i uczennice do zorganizowania własnych działań na rzecz klimatu. Znajdziecie tam też pomysły jak spędzić Wielkanoc w duchu ekologii, zero-waste i niemarnowania żywności, lub ograniczyć mięso, którego produkcja znacznie wpływa na zmianę klimatu. Ważnym aspektem w kontekście ochrony klimatu jest wskazanie indywidulanych wyborów. Jednym z nich może być ograniczenie plastiku. Mówi o tym scenariusz Michała Szczepanika na geografię pt. „Ocean plastiku”.
Zmiana klimatu spowodowana jest m.in. nieumiejętnym korzystaniem z zasobów naturalnych i skutkuje wzrostem temperatury, topnieniem lodowców, podniesieniem poziomu wód, pustynnieniem i erozją gleb. Najbardziej podatne na wpływy zmian klimatu są kraje globalnego Południa, których gospodarka w silny sposób opiera się na zasobach naturalnych, i z uwagi na strukturę gospodarki (w większości opartej na rolnictwie) jest zależna od przyrody. Aby pokazać uczniom zagrożenia płynące ze zmiany klimatu zagrajcie z nimi w “Klimatyczne domino” lub wykorzystajcie scenariusz Joanny Sowy na lekcje biologii pt. “Globalna zmiana klimatu i jej następstwa”. Na stronie programu Klimat to temat! znajdziecie też wiele scenariuszy przedmiotowych m.in. do religii, geografii czy biologii poruszających temat zmiany klimatu: https://ekologia.ceo.org.pl/klimat-to-temat/materialy
Bioróżnorodność
Jedną z konsekwencji zmiany klimatu jest zanik różnorodności biologicznej, która jest skarbem Ziemi. Ma ona wielkie znaczenie dla ewolucji i trwałości życia w biosferze. Niestety na skutek wielu czynników takich jak utrata siedlisk czy wymieranie gatunków bioróżnorodność zanika. Scenariusz Grażyny Skirmuntt pt. “I ty możesz nam pomóc! Rośliny zagrożone wyginięciem” uwrażliwia na los zagrożonych gatunków, wyjaśnia związek pomiędzy popytem na egzotyczne gatunki a ich zagładą. Aby pokazać uczniom ze szkół podstawowych zagadnienia związane z bioróżnorodnością polecamy animację pt. “Co to jest bioróżnorodność?”
Środowisko
Wielkanoc to czas, kiedy możemy znaleźć chwilę na spacer w lesie i zastanowić się nad naszym wplywem na środowisko. Ćwiczenie pt. „Wszystkie drogi prowadzą do lasu” poświęcone jest lasom, jego produktom i terenami, na których niegdyś rósł las. W trakcie ćwiczenia młodzież może lepiej zrozumieć związek człowieka z lasem, a także zobaczyć swoje miejsce w łańcuchu zależności. Ćwiczenie na geografię pt. „Jak kawa może ocalić tropikalny las?” porusza zaś kwestię naszych wyborów konsumenckich i ich wpływu na środowisko. Podczas zajęć ze scenariuszem do geografii „Człowiek w harmonii z przyrodą” uczniowie i uczennice ustalają, jakie współzależności istnieją pomiędzy elementami środowiska a działaniami człowieka. Poznają przykłady współpracy ludzi z różnych krajów na rzecz ochrony przyrody. Dostrzegają współzależności globalne i wspólną odpowiedzialność za losy środowiska oraz nabierają przekonania do indywidualnego angażowania się w ochronę przyrody. Scenariusz Agnieszki Sporysiak na zajęcia języka angielskiego pt. “Wylesianie: myśl globalnie, działaj lokalnie (deforestation: think global, act local)” zapoznaje młodzież z zagadnieniem wycinania lasów na świecie i uzmysławia wpływ wylesiania na stan lokalnego i globalnego środowiska naturalnego. Jakie jeszcze czynniki zagrażają lasom? O tym można się przekonać wykonując ćwiczenie pt. “Nauka nie idzie w las”, które można zastosować na lekcjach geografii, biologii i historii.
To tylko kilka przykładów scenariuszy zajęć, jakie posiadamy w zasobach CEO. O wiele więcej znajdziecie na stronach globalna.ceo.org.pl, ekologia.ceo.org.pl lub wezoddech.ceo.org.pl A jeśli macie ochotę podzielić się relacją z zajęć przeprowadzonych na podstawie naszych scenariuszy, prześlijcie nam zdjęcia i opis na globalna@ceo.org.pl.
