Artykuł
Czy woda ma wpływ na dzieje świata?
Na pewno skorzystaliśmy dziś już z wody płynącej w naszych kranach, przygotowaliśmy kawę lub herbatę a może nawet ugotowaliśmy obiad. Czy potrafimy wyobrazić sobie życie bez wody? Jest tak oczywistym dobrem, że nie zwracamy uwagi na jej obecność do czasu, aż zaczyna jej nam brakować. Nie byłoby nas bowiem, gdyby nie woda. Ziemia jest planetą na której możliwe jest życie przede wszystkim ze względu na obecność wody, a sam człowiek składa się z około 80% wody i nie może przeżyć bez wody dłużej niż 3 dni. Scenariusz Patrycji Kopcińskiej do historii pt. “Cywilizacje wielkich rzek” skłania nas do rozmyslań nad rozwojem ludzkości i pytania, czy jakakolwiek cywilizacja, nawet najbardziej prymitywna, mogłaby się rozwinąć bez dostępu do wody?
Co wiesz o wodzie?
Woda lecąca z kranu jest dla mieszkańców globalnej Północy dobrem oczywistym. Niestety według danych ONZ na niedostatek wody wciąż cierpi ponad 40% światowej populacji. Podczas gdy ludzie mają powszechny dostęp np. do telefonów komórkowych, 2.4 miliarda ludzi nie ma dostępu do podstawowych urządzeń sanitarnych, takich jak toalety czy latryny. Dane statystyczne ilustrujące uczniom i uczennicom dostęp do bezpiecznej wody i sanitariatów na świecie pokaże scenariusz do języka angielskiego Anny Hentel “Co wiesz o wodzie? (What do you know about water?)”.
Woda na wagę… wody
97% światowych zasobów wody to woda słona – niezdatna do picia dla ludzi i większości zwierząt. Woda słodka, dostępna do spożycia stanowi niecały 1%. Patrząc na te okrutne statystyki trudno nie zastanawiać się, co możemy zrobić, aby oszczędzać wodę, uzdatniać ją lub radzić sobie z jej transportem. Na początek możemy zapoznać uczniów i uczennice z pojęcie śladu wodnego i zaproponować stworzenie plakatów z “dekalogiem” oszczędzania wody, korzystając ze scenariusza na zajęcia artystyczne pt. “Niewidzialny ślad wodny”.
Czysta woda zdrowia doda
Problemem jest nie tylko pozyskanie wody do picia i gotowania, ale też do prania czy mycia się. Często bywa też tak, że ludzie korzystają z wody nie do końca nadającej się do użycia, ponieważ nie mają innych możliwości. Prowadzi to do wielu chorób i w niektórych regionach świata do epidemii, jak np. epidemie cholery, choroby brudnych rąk czy tyfusu. Pojawia się więc potrzeba tworzenia wynalazków, mogących rozwiązać problemy z wodą. I może to zrobić każdy z nas. Przykładem niech będzie zespół uczniowski z Zespołu Szkół w Siennicy, który jest uczestnikiem programu Girls Into Global STEM. W swoim e-booku znajdującym się na stronie www.gigsproject.eu dzieli się swoimi doświadczeniami z zakresu oczyszczania wody. Grupa uczniowska (wraz ze swoimi opiekunkami), zainspirowana działaniem kolejki grawitacyjnej w Nepalu (pisaliśmy o niej tutaj!), skonstruowała swoją własną kolejkę, którą można zobaczyć na filmiku.
Ile kosztuje woda?
Nierównomierny dostęp do wody to jeden z problemów, z jakimi musimy sobie poradzić. Związany jest, jak już widzieliśmy, po części z transportem ale też z kosztami pozyskania i używania wody. Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego za coś, co spada z nieba, musimy płacić? Marzenna Dąbrowska w scenariuszu do matematyki pt. “Ile kosztuje woda?” proponuje doskonalenie umiejętności liczenia poprzez porównanie cen zużycia wody w różnych regionach świata. Możemy też zaproponować młodzieży wcielenie się w role mieszkańców i mieszkanek społeczności lokalnej, która zmaga się z utrudnionym dostępem do wody. Dzięki Wodnej Grze Terenowej, przygotowanej przez PAH, stworzone grupy będą miały na celu zmniejszenie problemu z dostępu do wody i to w niecałe 3h!
Woda – źródło życia
Woda jest źródłem życia dla ludzi, zwierząt i roślin i niezbędnym elementem produkcji żywności, ale też innych produktów. czy zastanawialiście się kiedyś, ile wody potrzebne jest do wyprodukowania 1 kg mięsa? Tyle, co do produkcji 12 kg zbóż, czyli jakieś 2280 litrów1! Problem przemysłowej produkcji mięsa wiąże się więc nierozerwalnie z problemem niewystarczalności wody i głodu na świecie. Ale oprócz produktów żywnościowych olbrzymie ilości wody pochłania np. produkcja…kwiatów. O jej skutkach dla globalnego Południa poczytamy w artykule pt. “Kwiaty Kenii”. Na szczęście energia wodna stanowi tez najważniejsze i powszechne źródło energii odnawialnej i od 2011 roku stanowi ona 16% całkowitej produkcji energii elektrycznej na świecie. Wodne elektrownie przyczyniają się do walki z ubóstwem i nierównościami na świecie a do tego nie niszczą środowiska. Więcej na temat takich elektrowni można przeczytać tutaj.
Nasza woda
Możliwości efektywnego wykorzystania wody, jej oszczędzania i rozwiązywania problemów związanych z jej niedostatkiem jest coraz więcej, ale liczba ludności na świecie wciąż rośnie, a wody nie przybywa. Szóstym Celem Zrównoważonego Rozwoju jest zapewnienie wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi. Ale jak pokazują powyższe przykłady wiele zależy od nas. Może Wy znacie jakieś sposoby na oszczędzanie wody? Prowadzicie ciekawe zajęcia, lub organizujecie z uczniami inne przedsięwzięcia związane z tematem wody? A może wykorzystacie w Waszych szkołach proponowane materiały CEO? Napiszcie nam o swoich pomysłach i doświadczeniach! Na Wasze propozycje czekamy pod adresem: globalna@ceo.org.pl. Będziemy dzielić się Waszymi pomysłami na naszcyh stronach: globalna.ceo.org.pl lub ekologia.ceo.org.pl
1Maciej Skinderowicz, Przemysłowa produkcja mięsa a głód na świecie, w: http://globalnepoludnie.pl/Przemyslowa-produkcja-miesa-a-glod
