Artykuł
Doceniające Dociekanie (DoDo, Appreciate Inquiry) jest metodą budowania na sukcesie. Polega ona na analizie mocnych stron, nawet jeżeli analizowany proces nie był doskonały. Koncentrujemy się nie na naprawianiu tego, co nie działa, ale na rozwijaniu, tego co działa.
DoDo opiera się na przyjęciu kilku zasad:
- Możemy się zmienić tylko (i aż) na tyle, na ile pozwoli nam nasza wyobraźnia.
- Kiedy zaczynamy szukać rozwiązań, już zaczynamy zmieniać rzeczywistość.
- Im głębiej przeanalizujemy nasz sukces, tym głębiej pójdą zmiany.
- Procesy, w których uczestniczymy można interpretować na różne sposoby. Akceptujemy, że różni uczestnicy tego samego wydarzenia widzą je inaczej.
- Nie lekceważymy problemów i różnic, ale też nie pracujemy nad nimi.
- Jeżeli mamy budować na sukcesie, musimy go opisać.
Przebieg spotkania według modelu DoDo:
- Wybór tematów (ok. 20 min.). Zespół wybiera te działania/bloki działań, z których jest dumny. Powstają grupy skoncentrowane wokół poszczególnych zagadnień. W grupach powinny znaleźć się osoby, które uczestniczyły w tym, co jest przedmiotem analizy lub przynajmniej które znają temat. Grupy nie powinny być liczniejsze niż 7-8 osób. Jeśli do jednego tematu zgłosiło się ponad 8 osób dzielimy zainteresowanych na dwie podgrupy pracujące nad tym samym, ale osobno. Jeżeli tematem spotkania jest konkretne wdrożenie jakiegoś rozwiązania dokonane w poprzedzającym miesiącu, to ono właśnie staje się tematem dla wszystkich grup. Możemy też dopuścić, aby obok kilku grup analizujących taki wątek wiodący, pojawiły się jedna czy dwie grupy zajmujące się ważnym działaniem/procesem, w którym w ostatnim czasie uczestniczyli zebrani w takiej grupie i który przyniósł im satysfakcję.
- Opowiadanie historii (ok. 40 min). W grupach uczestnicy opisują wybrane przedsięwzięcia. Z początku analiza jest dość swobodna – członkowie grup opowiadają sobie historie: Jakie sytuacje, w których uczestniczyli lub których byli świadkami są przykładami sukcesów? Co najbardziej cenię w mojej pracy albo w moich zachowaniach, a wiąże się to z analizowaną problematyką? Jakie działania przyniosły najlepsze efekty? Które moje cechy pomagają w takich działaniach?
Wybrana w grupie osoba dba: o przestrzeganie czasu (np. 5 minut na opowieść) oraz o to, aby jedna, osobista opowieść nie zmieniła się – poprzez wtrącenia, pytania, dopowiedzenia – w zestaw opowieści różnych osób. Warto uwrażliwić uczestników na ten aspekt: „słuchamy, aby zrozumieć, a nie słuchamy, aby odpowiedzieć, dopowiedzieć, podzielić się swoimi skojarzeniami”.
- Analiza historii. (20-30 min). Następnie grupa analizuje usłyszane historie i wspólnie stara się precyzyjnie określić warunki sukcesu: W jakich okolicznościach zdarzyło się nam to, co opisaliśmy? Jakie nasze cechy i zachowania temu sprzyjały? Czego nam było potrzeba, żeby to zrobić? Co dało nam najwięcej satysfakcji W tym działaniu?
- Opisanie mechaniki sukcesu. (20 min). Każda grupa przedstawia krótko pozostałym wypracowany przez siebie opis sukcesu.
- Planowanie i prezentacja. Grupy z powrotem siadają osobno. Ich członkowie mogą ewentualnie przenieść się do tych, których obserwacje i uwagi szczególnie ich zainteresowały. W grupach planuje się teraz przynajmniej jedno działanie (działania) w oparciu o to, co tak dobrze zadziałało wcześniej. Grupy prezentują efekty swojej pracy.
Więcej o modelu można przeczytać na: http://grupatrampolina.pl/budowanie-na-sukcesie/
Materiał opracowany na podstawie praktyk wypracowanych na potrzeby programu Centrum Edukacji Obywatelskiej EDUKACJA I KLASA, kierowanego do 12 warszawskich szkół podstawowych.
Autor: Aleksander Pawlicki