Międzynarodowy Dzień Dziewczynek

Informacje o materiale

Data dodania: 16.10.2021

Grupa docelowa: Bibliotekarze, Nauczyciele przedmiotowi, Specjaliści w szkole, Uczniowie, Wychowawcy

Artykuł

7 lat temu, 11 października 2012 r., po raz pierwszy miał miejsce Międzynarodowy Dzień Dziewczynek. Ustanowione przez ONZ święto ma na celu zwrócenie uwagi na głębokie nierówności płci, które wpływają na życie dziewczynek na całym świecie. Nierówności te są jednym z elementów, hamujących zrównoważony rozwój, dlatego też zostały ujęte w 5 Celu Zrównoważonego Rozwoju: Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt. Problem ten tym bardziej wymaga podkreślenia w obecnym kontekście kryzysu klimatycznego, który pogłębia istniejące nierówności.

Według danych UNICEF-u, nierówności pojawiają się już od wieku dziecięcego: dziewczynki w wieku 5 do 9 lat spędzają 30% więcej czasu wykonując obowiązki domowe niż swoi rówieśnicy, w kolejnych latach różnica ta wynosi już 50%1. Pomimo tego, że udało się osiągnąć równość na poziomie dostępu do edukacji2, pozaszkolne obowiązki dziewcząt są znacznie szersze, co wpływa na ilość czasu, który mogą poświęcić nauce, a w ostateczności na wyniki w nauce oraz możliwość kontynuowania edukacji na wyższym stopniu. O równości płci w kontekście edukacji oraz znaczeniu edukacji dziewcząt i kobiet w perspektywie globalnej można przeprowadzić zajęcia z języka polskiego w oparciu o ćwiczenie ‘’Edukacja dziewcząt i kobiet = lepszy świat?’’.

Obowiązki domowe ulegają rozszerzeniu tam, gdzie odczuwalne są skutki zmiany klimatu. Kobiety i dziewczęta odpowiedzialne są bowiem za zaspokojenie podstawowych potrzeb rodziny, takich jak dostęp do pożywienia i wody. Kiedy zasoby naturalne z przyczyn związanych ze zmianą klimatu kurczą się, to dziewczęta ponoszą konsekwencje tego zjawiska. Z powodu suszy zmuszone są do poświęcenia większej ilości czasu na zdobycie wody, co negatywnie wpływa na ich dostęp do edukacji. Przykładowo, w Mozambiku czas, który dziewczynki spędzają na dostarczenie wody dla swoich rodzin zwiększył się z 2 do 6 godzin dziennie, co wpłynęło negatywnie na udział dziewcząt w zajęciach szkolnych3. Podczas dłuższych wędrówek po wodę istnieje również większe prawdopodobieństwo, że dziewczyna stanie się ofiarą molestowania seksualnego, co w ostateczności może prowadzić do niechcianej ciąży bądź zakażenia wirusem HIV.

Pomimo tego, że kobiety i dziewczęta pełnią ważną rolę w rolnictwie, nadal są grupą najbardziej cierpiącą na niedożywienie. W wielu społeczeństwach świata normy spożywania posiłków zapewniają przywileje mężczyznom oraz chłopcom, którzy mają pierwszeństwo w dostępie do żywności. Kiedy ogólny dostęp rodziny do żywności spada, ogranicza to przede wszystkim liczbę i jakość posiłków dziewcząt, wpływając na ich rozwój.

Zmiana klimatu wpływa również na cenę coraz trudniej dostępnej żywności. Rodziny, które kiedyś mogły być niezależne od globalnego rynku produktów spożywczych dzięki własnym uprawom, obecnie tracą znaczną część plonów z powodu suszy czy powodzi. Ta zależność od cen na rynku, przy jednoczesnym zubożeniu, wpływa na kondycję ekonomiczno-społeczną rodziny. Kiedy zapewnienie bytu jej członkom staje się wyzwaniem, dziewczęta często wydawane są za mąż w bardzo wczesnym wieku.

Mlode dziewczęta i kobiety stanowią też 80% wszystkich migrantów klimatycznych. W kontekście migracji dziewczęta są często ofiarami molestowania seksualnego czy współczesnego niewolnictwa.

O wyzwaniach, z jakimi mierzą się kobiety na świecie oraz stereotypach dotyczących płci i ról społecznych pełnionych przez kobiety i mężczyzn można poprowadzić ciekawe zajęcia na podstawie scenariusza ‘’O równości płci i wyzwaniach kobiet na świecie’’.  Można również skorzystać ze zbioru scenariuszy dotyczących kobiet, ich walki o emancypację i rozwój, zebranego z okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet.

Dziewczęta aktywistki

Od dzieciństwa ludzie są socjalizowani do pewnych ról społecznych, które wynikają m.in. z różnych oczekiwań wobec kobiet i mężczyzn, różnych wyobrażeń nt. męskości i kobiecości. Od dziewcząt oczekuje się przyjęcia ról związanych z funkcjami opiekuńczymi i rozwija się w nich sferę empatii oraz społecznej solidarności. Te cechy wpływają na to, że w większym stopniu odczuwają niesprawiedliwości społeczne i walczą o wspólne dobro, a w mniejszym skupiają się na indywidualnym sukcesie. W większym stopniu potrafią one poświęcić własny interes na rzecz społeczności, w której żyją.

W kontekście zmiany klimatu, która dotyczy całego społeczeństwa międzynarodowego, to kobiety były zawsze głównymi aktywistkami na rzecz ochrony środowiska i praw człowieka związanych z klimatem. Miejsce działaczek starszego pokolenia, zajmują obecnie coraz młodsze dziewczynki, niektóre z nich zaczynające swój aktywizm jeszcze jako dzieci. Najbardziej wyrazistą twarzą walki o wprowadzenie polityki klimatycznej, która porwała miliony nastolatków na całym świecie, jest Greta Thunberg, którą protest spod Parlamentu Szwecji zaprowadził na forum najważniejszej instytucji, jaką jest Organizacja Narodów Zjednoczonych. Jednakże Greta jest tylko jedną z tysięcy twarzy aktywizmu dziewcząt. Walcząca o prawo do czystej wody Autumn Peltier, edukująca na temat zmiany klimatu India Logan-Riley czy sadząca drzewa Elizabeth Wathuti to mniej popularne, ale równie ważne aktywistki, które walczą przeciwko zmianie klimatu. Ich rola w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego, w walce o równość wszystkich osób i w tworzeniu polityki klimatycznej jest niezmiernie ważna i potrzebna. O kobietach, które działają na rzecz klimatu można przeczytać więcej w artykule “Kobiety na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu’’.

Ze względu na rolę społeczną, do której dziewczynki nadal są socjalizowane, często nie zdają sobie sprawy z własnych zasobów i możliwości ich wykorzystania w działalności społecznej, a także czują się zniechęcone do podejmowania ról liderskich i pozaliderskich w celu realizacji wspólnego projektu. Dlatego też w Dniu Dziewczynek należy zarówno pamiętać o nierównościach, które napotykają na każdym kroku, ale również pokazywać przykłady tych dziewcząt, które swoją działalnością nagłaśniają globalne problemy. Można również przeprowadzić warsztat dla uczennic, który ma na celu zachęcenie uczestniczek do pogłębionej refleksji nad posiadanymi zasobami i możliwościami ich wykorzystania w działalności społecznej, ośmielenie uczestniczek do używania kreatywnych rozwiązań i motywowanie ich do samorozwoju. Program warsztatu ‘’Dlaczego dziewczyny ocalą planetę?’’ można znaleźć tutaj.

Często to dziewczynki i kobiety są inicjatorkami idei technologii, które mają na celu rozwiązywanie problemów społecznych, dlatego też ich rozwój z zakresie nowych technologii i przedmiotów ścisłych jest bardzo ważny. W ramach Centrum Edukacji Obywatelskiej zapraszamy wszystkich nauczycieli i nauczycielki z Warszawy do udziału w programie Wzór na ścisłe, którego celem jest podniesienie kompetencje w rozpoznawaniu możliwości i wspieraniu rozwoju naukowym uczniów i uczennic, rozbudzenie ich zainteresowań naukowych w przedmiotach ścisłych i technologiach informatycznych i tworzenie przestrzeni do nauki bez uprzedzeń. Więcej o programie tutaj.

 

Do obejrzenia (angielski):

International Day of the Girl Child: https://www.youtube.com/watch?v=ZyCj6g0vOxA

Akcja Always #LikeAGirl: https://www.youtube.com/watch?v=XjJQBjWYDTs

Gender Ineqaulity: https://www.youtube.com/watch?v=M8EiCCTto9U

A girl’s life: how inequality starts before birth: https://www.youtube.com/watch?v=iccW0lMkPCU

Gender Inequality: Now https://www.youtube.com/watch?v=4viXOGvvu0Y

Do przeczytania (angielski):

Raport organizacji Plan International na temat wpływu zmiany klimatu na dziewczynki z globalnego Południa:

https://plan.fi/sites/default/files/plan_images/climate-change-threatens-girls-rights.pdf

 https://data.unicef.org/topic/gender/overview/

2  http://uis.unesco.org/sites/default/files/documents/new-methodology-shows-258-million-children-adolescents-and-youth-are-out-school.pdf

Projekt „Klimat to temat! Perspektywa kobiet” jest współfinansowany w ramach programu polskiej współpracy rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP

logo polska pomoc

Podobne materiały

Film lub webinarium

Moc motywacji. Naładuj samorząd uczniowski nową energią!

Zobacz
Film lub webinarium

Doświadczenie i młodość, czyli o dialogu międzypokoleniowym w...

Na szkolnych korytarzach spotykają się doświadczeni nauczyciele oraz tacy, którzy dopiero weszli do zawodu.
Zobacz
Publikacja

Zarządzanie konfliktem w szkole – ujęcie całościowe

Zobacz
Film lub webinarium

Od dostępności do zaangażowania – czyli po co...

Projektowanie dostępnego uczenia się (UDL) to nowoczesne podejście do nauczania, które pozwala tworzyć lekcje uwzględniające potrzeby wszystkich
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Jak mówić do klasy, w której są...

Mówienie do klasy, w której są osoby z doświadczeniem migracji, wymaga wrażliwości i zrozumienia sytuacji uczennic i
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Współpraca nauczycieli w szkole jako kluczowy element...

Jednym z elementów zmiany w szkole, który obserwujemy w ostatnich latach, jest rosnące docenianie efektu współpracy nauczycieli
Zobacz
Dobra praktyka

Dobre praktyki w zakresie zaspokajania potrzeb uczniów –...

Materiał opisuje dobre praktyki w zakresie integracji edukacyjnej na poziomie działań podejmowanych przez nauczycieli i nauczycielki.
Zobacz
Dobra praktyka

Dobre praktyki z zakresu integracji edukacyjnej – dla...

Materiał opisuje dobre praktyki w zakresie integracji edukacyjnej na poziomie działań podejmowanych przez dyrektorów i dyrektorki.
Zobacz
Artykuł

ARTYKUŁ. Konflikty w szkole. Jak nauczyciele i rodzice...

Materiał jest próbą odpowiedzi na potrzebę szukania porozumienia między nauczycielami/kami a rodzicami i opiekunami uczniów i uczennic.
Zobacz
Materiał graficzny

INFOGRAFIKA. Konflikty w szkole. Jak nauczyciele i rodzice...

Każda różnica zdań jest dobra, jeśli odpowiednio ją przepracujemy i zastanowimy się, co konstruktywnego może nieść ze
Zobacz
Film lub webinarium

Partycypacja uczniowska w edukacji kulturowej

Działania partycypacyjne są kluczowym elementem pracy ze sztuką. W ramach programu „Szkoła twórczych praktyk” eksperci edukacji kulturowej
Zobacz
Film lub webinarium

Działajmy wspólnie. Partnerstwa w projektach uczniowskich

Projekty partnerskie, działania partycypacyjne, diagnoza potrzeb i potencjałów – brzmi poważnie, prawda? A jednak wszystkie te elementy
Zobacz
Biblioteka materiałów

Chcesz usystematyzować swoją wiedzę z tego obszaru?

Przejdź do sekcji TEMATY